Τη μοίρα των κατεστραμμένων πόλεων της νότιας Τουρκίας από τον σεισμό της περασμένης εβδομάδας απέφυγε η πόλη Ερζίν στα παράλια της Μεσογείου, παρά την εγγύτητά της με το επίκεντρο. Παρά τους κομπασμούς του δημάρχου για αυστηρή τήρηση των αντισεισμικών κανονισμών ως αίτιο για τη σωτηρία της πόλης, μηχανικοί και σεισμολόγοι πιστεύουν ότι η γεωγραφική θέση της Ερζίν έπαιξε κρίσιμο ρόλο.
«Η σύνθεση του εδάφους είναι ο κυριότερος λόγος για τις μικρές ζημιές», λέει ο εδαφολόγος Ομέρ Εμρέ, που έχει μελετήσει τα γεωλογικά ρήγματα της περιοχής τα τελευταία 40 χρόνια. Η Ερζίν βρίσκεται 70 χλμ. από το επίκεντρο του σεισμού, πιο κοντά σε αυτό από ό,τι η Αλεξανδρέττα και η Αντιόχεια. Οι δύο πόλεις υπέστησαν, όμως, τεράστιες ζημιές, αντίθετα από την Ερζίν.
Ο δήμαρχος, κομπάζοντας, απέδωσε τις μικρές ζημιές στην τήρηση οικοδομικών κανονισμών.
Πολλές πόλεις και χωριά της περιοχής χτίστηκαν σε αμμώδη, σαθρά εδάφη, αποτελούμενα από άργιλο και ιλύ αρχέγονων ποταμών. «Τα αργιλώδη εδάφη καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτες τις πόλεις. Το έδαφος μετακινείται σαν θαλάσσιο κύμα κατά τη διάρκεια του σεισμού», λέει ο Εμρέ. Η Ερζίν, αντίθετα, βρίσκεται σε βραχώδη λόφο με σκληρό υπέδαφος. Το χώμα λειτουργεί σαν φυσικό ελατήριο μεταξύ της δόνησης και των θεμελίων κτιρίων, περιορίζοντας την ταλάντωσή τους. Σεισμολόγοι είχαν εντοπίσει το ίδιο φαινόμενο το 1999, όταν πόλεις χτισμένες σε πετρώδη εδάφη άντεξαν καλύτερα τον σεισμό από όσες είχαν οικοδομηθεί σε όχθες ποταμών ή πάνω σε εκβολές τους.
Σύλληψη εργολάβων
Οι τουρκικές αρχές, όμως, έχουν ρίξει τώρα όλο το βάρος στον εντοπισμό εργολάβων, οι οποίοι παραβίασαν τους κατασκευαστικούς κανόνες σε κτίρια που κατέρρευσαν. Δεκάδες από αυτούς έχουν ήδη συλληφθεί. Εργολάβοι έχουν κατηγορηθεί για χρήση ακατάλληλων υλικών, παραβίαση των αντισεισμικών κανονισμών και κατασκευή αυθαιρέτων. Ο δήμαρχος της Ερζίν, Οκές Ελμασόγλου, εμφανίζει στο μεταξύ τον εαυτό του ως ήρωα, ο οποίος εμπόδισε τη δράση ασυνείδητων κατασκευαστών. Πολλοί πολιτικοί μηχανικοί υποβαθμίζουν, όμως, τον ρόλο του δημάρχου, αν και αναγνωρίζουν την ακεραιότητά του στη χορήγηση οικοδομικών αδειών. «Αυτό είναι το πρόβλημα στην Τουρκία. Κάθε ιδιοκτήτης οικοπέδου μπορεί να αποφασίσει να χτίσει, κι ας είναι χασάπης, αγρότης ή σεφ. Εχω σηκώσει κομμάτια μπετόν, που έγιναν σκόνη στα δάχτυλά μου. Ο σεισμός δεν ήταν τόσο ο αληθινός φονιάς, όσο η κάκιστη ποιότητα των κατασκευών μας και η αμνηστία για τα αυθαίρετα που ψήφισε η κυβέρνηση Ερντογάν πριν από λίγα χρόνια», λέει πολιτικός μηχανικός της Αλεξανδρέττας, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος φοβούμενος αντιδράσεις συναδέλφων του.
