Λάδι στη φωτιά ρίχνει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που δεν χάνει ευκαιρία για νέες εμπρηστικές δηλώσεις και για επικοινωνιακές «φιέστες» με στόχο το εσωτερικό ακροατήριο. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση απαντά με ενίσχυση των συμμαχιών στην διπλωματική «σκακιέρα» και δίνει βάρος στην διεθνοποίηση του τουρκικού αναθεωρητισμού, ενώ σε αυξημένη ετοιμότητα είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις.
Ουσιαστικά οι δύο χώρες ακολουθούν μία εκ διαμέτρου αντίθετη στρατηγική, καθώς απευθύνεται και σε διαφορετικό κοινό. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται για τις εκλογές που θα γίνουν στη χώρα του το 2023 και επομένως υιοθετεί μια σκληρή ατζέντα με στόχο στην συσπείρωση των ψηφοφόρων του. Μάλιστα χθες έφτασε στο σημείο να εκτοξεύει νέες απειλές μέσω Twitter και μάλιστα στα ελληνικά…
Την ίδια στιγμή η Αθήνα στοχεύει στην ενημέρωση εταίρων και συμμάχων για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στην περιοχή. Μάλιστα στην προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης από το ευρύτερο κοινό του τουρκικού αναθεωρητισμού, το υπουργείο Εξωτερικών έδωσε στη δημοσιότητα 16 χάρτες που απεικονίζουν τις τουρκικές παράνομες, μονομερείς ενέργειες και αιτιάσεις.
Οι χάρτες ξεκινούν από το status quo που είχε κατοχυρωθεί με τις Συνθήκες της Λωζάννης (1923) και των Παρισίων (1947) και στη συνέχεια προβάλλονται οι τουρκικές αξιώσεις, όπως εξελίσσονται στο πέρασμα των χρόνων. Καταγράφονται μεταξύ άλλων όσα λέγονται περί «Γαλάζιας Πατρίδας», το «τουρκο-λιβυκό μνημόνιο» αλλά και η τουρκική θεωρία περί του καθεστώτος αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου. «Οι χάρτες τεκμηριώνουν την έκταση του τουρκικού αναθεωρητισμού με σκοπό την ανατροπή του status quo, παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, απειλώντας την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή μας» αναφέρει χαρακτηριστικά το υπουργείο Εξωτερικών.
Κυβερνητικές πηγές σημείωναν χθες πως το κρεσέντο της τουρκικής προκλητικότητας αντιμετωπίζεται με «ψυχραιμία» και «αποφασιστικότητα» .Προσέθεταν δε πως «η χώρα έχει αναβαθμίσει το γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό της αποτύπωμα, ενώ έχει ενισχύσει την αποτρεπτική της ικανότητα ώστε να μπορεί να υπερασπιστεί την εθνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα, ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή».
Στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή την κλιμάκωση της ρητορικής του Τούρκου προέδρου , ο οποίος δείχνει πως θέλει να εκμεταλλευθεί το ρευστό σκηνικό στη διεθνή σκηνή για να προωθήσει την δική του ατζέντα. Το μέχρι που είναι διατεθειμένος να φτάσει ο κ. Ερντογάν μένει να φανεί. Ανησυχία πάντως προκαλεί και το ό,τι έχει διακοπεί κάθε δίαυλος επικοινωνίας ακόμα και σε χαμηλό επίπεδο.
Κλιμακώνει η Άγκυρα την ένταση
Χωρίς τέλος είναι οι προκλήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος και χθες επέλεξε να ρίξει λάδι στην φωτιά της έντασης. Για μια ακόμα φορά συνέχισε την εμπρηστική ρητορική, ισχυριζόμενος πως η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να εξοπλίζει τα νησιά που έχουν αποστρατικοποιημένο καθεστώς.
Μάλιστα έφτασε στο σημείο να πει πως «προειδοποιώ την Ελλάδα να αποφύγει όνειρα, πράξεις και δηλώσεις που θα έχουν ως αποτέλεσμα να μετανιώσει» . Και συνέχισε το κρεσέντο των προκλήσεων, αναφέροντας πως «η Τουρκία δεν θα απαρνηθεί τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και δεν θα υποχωρήσει από την άσκηση των δικαιωμάτων της που έχουν εδραιωθεί από διεθνείς συνθήκες όσον αφορά τον εξοπλισμό νησιών».
Ωστόσο δεν σταμάτησε εκεί και χθες το βράδυ … επανήλθε, κάνοντας αναφορά στα ελληνικά μέσω twitter. Συνεχίζοντας τον ολισθηρό δρόμο των προκλήσεων είπε πως «η Τουρκία όπως δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στο Αιγαίο, δεν θα διστάσει και να κάνει χρήση των δικαιωμάτων που τις αναγνωρίζονται από τις διεθνείς συμφωνίες στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών».
Μάλιστα έφτασε στο σημείο να καλέσει την χώρα μας «να συνετιστεί, να μείνει μακριά από όνειρα, ρητορικές και ενέργειες που θα την οδηγήσουν σε αποτελέσματα για τα οποία θα μετανιώσει, όπως συνέβη έναν αιώνα πριν.…»
Με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου να τονίζει πως «είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε να εκφραστεί στα ελληνικά. Είναι γνωστό ότι η ελληνική είναι η γλώσσα της λογικής, της ελευθερίας και του δικαίου. Οι μητρικοί της χρήστες και ο δυτικός κόσμος το γνωρίζουν άριστα. Η τακτική που έχει επιλέξει η Τουρκία δεν εμπίπτει σε καμία από αυτές τις εκδοχές».
Πάντως είναι εμφανές πως ο Τούρκος πρόεδρος επιλέγει να ανοίξει όλη την βεντάλια των θεμάτων, δείχνοντας πως θα συνεχίσει την ίδια ρότα. Άλλωστε κοιτά και προς το εσωτερικό κοινό και χθες ανακοίνωσε επίσημα την υποψηφιότητα του για τις επόμενες εκλογές.
Με την Τουρκία να βρίσκεται σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο (οι κάλπες θα στηθούν το 2023) η ακραία ρητορική εκτιμάται πως μπορεί να «αγγίξει» ένα σκληροπυρηνικό κοινό στην γειτονική χώρα. Η συσπείρωση αυτού του κοινού ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον Τούρκο πρόεδρο, καθώς δεν μπορεί να παρουσιάσει ένα θετικό αφήγημα στην οικονομία. Ενδεικτικό του οικονομικού αδιεξόδου της γειτονικής χώρας είναι πως το τουρκικό νόμισμα είδε την ισοτιμία του να υποχωρεί κάτω από τό οριο των 17 λιρών ανά δολάριο (πολύ κοντά στο ιστορικό ναδίρ) έχοντας χάσει το 22% της αξίας του από τις αρχές του έτους.
Το «ραντεβού» στη Θεσσαλονίκη
Τα φώτα σήμερα στρέφονται στη Θεσσαλονίκη, όπου πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για το μοναδικό σχήμα περιφερειακής συνεργασίας όπου συμμετέχουν αποκλειστικά οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και το Κόσοβο, ενώ στη Σύνοδο θα συμμετάσχει ως υψηλός προσκεκλημένος και παρατηρητής ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αλλά και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (στο δείπνο). Να σημειωθεί πως την προηγούμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντηθεί με τον Γερμανό Καγκελάριο στις Βρυξέλλες και είχε αναφερθεί στο θέμα της τουρκικής προκλητικότητας.
Δεδομένο είναι πως το σημερινό «ραντεβού» στη Θεσσαλονίκη γίνεται σε ένα κρίσιμο momentum, καθώς η Άγκυρα συνεχίζει την εμπρηστική ρητορική. Παράλληλα είναι μια ευκαιρία για την ανταλλαγή απόψεων για ένα θέμα που απασχολεί την ευρύτερη «γειτονιά», που δεν είναι άλλο από την ενταξιακή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (την οποία στηρίζει η Ελλάδα).
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η Σύνοδος αναδεικνύει: «τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και ως συνδιαμορφωτή των συζητήσεων που αφορούν το μέλλον της περιοχής σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία». Να σημειωθεί πως στην Διαδικασία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP), εκτός από τη χώρα μας, συμμετέχουν οι : Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κόσοβο, Κροατία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, Τουρκία.
Μάλιστα παρά το ό,τι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πει πως κόβει τους διαύλους επικοινωνίας με την Ελλάδα τελικά στην Σύνοδο θα στείλει αντιπροσωπεία υπό τον Φαρούκ Καϊμακτσί, υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις. Πάντως εκτιμάται πως πρόκειται περισσότερο για μια προσπάθεια να δείξει η Άγκυρα στην Δύση πως δεν έχει την αποκλειστική ευθύνη για το κακό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παρά για μια ουσιαστική κίνηση.
Ουσιαστικά οι δύο χώρες ακολουθούν μία εκ διαμέτρου αντίθετη στρατηγική, καθώς απευθύνεται και σε διαφορετικό κοινό. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται για τις εκλογές που θα γίνουν στη χώρα του το 2023 και επομένως υιοθετεί μια σκληρή ατζέντα με στόχο στην συσπείρωση των ψηφοφόρων του. Μάλιστα χθες έφτασε στο σημείο να εκτοξεύει νέες απειλές μέσω Twitter και μάλιστα στα ελληνικά…
Την ίδια στιγμή η Αθήνα στοχεύει στην ενημέρωση εταίρων και συμμάχων για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στην περιοχή. Μάλιστα στην προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης από το ευρύτερο κοινό του τουρκικού αναθεωρητισμού, το υπουργείο Εξωτερικών έδωσε στη δημοσιότητα 16 χάρτες που απεικονίζουν τις τουρκικές παράνομες, μονομερείς ενέργειες και αιτιάσεις.
Οι χάρτες ξεκινούν από το status quo που είχε κατοχυρωθεί με τις Συνθήκες της Λωζάννης (1923) και των Παρισίων (1947) και στη συνέχεια προβάλλονται οι τουρκικές αξιώσεις, όπως εξελίσσονται στο πέρασμα των χρόνων. Καταγράφονται μεταξύ άλλων όσα λέγονται περί «Γαλάζιας Πατρίδας», το «τουρκο-λιβυκό μνημόνιο» αλλά και η τουρκική θεωρία περί του καθεστώτος αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου. «Οι χάρτες τεκμηριώνουν την έκταση του τουρκικού αναθεωρητισμού με σκοπό την ανατροπή του status quo, παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, απειλώντας την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή μας» αναφέρει χαρακτηριστικά το υπουργείο Εξωτερικών.
Κυβερνητικές πηγές σημείωναν χθες πως το κρεσέντο της τουρκικής προκλητικότητας αντιμετωπίζεται με «ψυχραιμία» και «αποφασιστικότητα» .Προσέθεταν δε πως «η χώρα έχει αναβαθμίσει το γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό της αποτύπωμα, ενώ έχει ενισχύσει την αποτρεπτική της ικανότητα ώστε να μπορεί να υπερασπιστεί την εθνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα, ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή».
Στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή την κλιμάκωση της ρητορικής του Τούρκου προέδρου , ο οποίος δείχνει πως θέλει να εκμεταλλευθεί το ρευστό σκηνικό στη διεθνή σκηνή για να προωθήσει την δική του ατζέντα. Το μέχρι που είναι διατεθειμένος να φτάσει ο κ. Ερντογάν μένει να φανεί. Ανησυχία πάντως προκαλεί και το ό,τι έχει διακοπεί κάθε δίαυλος επικοινωνίας ακόμα και σε χαμηλό επίπεδο.
Κλιμακώνει η Άγκυρα την ένταση
Χωρίς τέλος είναι οι προκλήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος και χθες επέλεξε να ρίξει λάδι στην φωτιά της έντασης. Για μια ακόμα φορά συνέχισε την εμπρηστική ρητορική, ισχυριζόμενος πως η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να εξοπλίζει τα νησιά που έχουν αποστρατικοποιημένο καθεστώς.
Μάλιστα έφτασε στο σημείο να πει πως «προειδοποιώ την Ελλάδα να αποφύγει όνειρα, πράξεις και δηλώσεις που θα έχουν ως αποτέλεσμα να μετανιώσει» . Και συνέχισε το κρεσέντο των προκλήσεων, αναφέροντας πως «η Τουρκία δεν θα απαρνηθεί τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και δεν θα υποχωρήσει από την άσκηση των δικαιωμάτων της που έχουν εδραιωθεί από διεθνείς συνθήκες όσον αφορά τον εξοπλισμό νησιών».
Ωστόσο δεν σταμάτησε εκεί και χθες το βράδυ … επανήλθε, κάνοντας αναφορά στα ελληνικά μέσω twitter. Συνεχίζοντας τον ολισθηρό δρόμο των προκλήσεων είπε πως «η Τουρκία όπως δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στο Αιγαίο, δεν θα διστάσει και να κάνει χρήση των δικαιωμάτων που τις αναγνωρίζονται από τις διεθνείς συμφωνίες στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών».
Μάλιστα έφτασε στο σημείο να καλέσει την χώρα μας «να συνετιστεί, να μείνει μακριά από όνειρα, ρητορικές και ενέργειες που θα την οδηγήσουν σε αποτελέσματα για τα οποία θα μετανιώσει, όπως συνέβη έναν αιώνα πριν.…»
Με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου να τονίζει πως «είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε να εκφραστεί στα ελληνικά. Είναι γνωστό ότι η ελληνική είναι η γλώσσα της λογικής, της ελευθερίας και του δικαίου. Οι μητρικοί της χρήστες και ο δυτικός κόσμος το γνωρίζουν άριστα. Η τακτική που έχει επιλέξει η Τουρκία δεν εμπίπτει σε καμία από αυτές τις εκδοχές».
Πάντως είναι εμφανές πως ο Τούρκος πρόεδρος επιλέγει να ανοίξει όλη την βεντάλια των θεμάτων, δείχνοντας πως θα συνεχίσει την ίδια ρότα. Άλλωστε κοιτά και προς το εσωτερικό κοινό και χθες ανακοίνωσε επίσημα την υποψηφιότητα του για τις επόμενες εκλογές.
Με την Τουρκία να βρίσκεται σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο (οι κάλπες θα στηθούν το 2023) η ακραία ρητορική εκτιμάται πως μπορεί να «αγγίξει» ένα σκληροπυρηνικό κοινό στην γειτονική χώρα. Η συσπείρωση αυτού του κοινού ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον Τούρκο πρόεδρο, καθώς δεν μπορεί να παρουσιάσει ένα θετικό αφήγημα στην οικονομία. Ενδεικτικό του οικονομικού αδιεξόδου της γειτονικής χώρας είναι πως το τουρκικό νόμισμα είδε την ισοτιμία του να υποχωρεί κάτω από τό οριο των 17 λιρών ανά δολάριο (πολύ κοντά στο ιστορικό ναδίρ) έχοντας χάσει το 22% της αξίας του από τις αρχές του έτους.
