Η πανδημία αυξάνει τις ώρες που περνάμε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή και οδηγεί σε εθισμό. Η τεχνολογία μας δίνει πoλύτιμες λύσεις, ενέχει όμως και κινδύνους.
«Μια στιγμή, να τσεκάρω 148.713 μέιλ» έλεγε παλαιότερα, σε μία από τις μεγάλες επιτυχίες του, ο Γερμανός ποπ τραγουδιστής Τομ Μπέντσκο. Μάλλον προφητικό ήταν το τραγούδι. Όλο και περισσότερη ώρα περνούν οι Γερμανοί μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή και με την πανδημία το φαινόμενο εντείνεται: Οι οικογενειακές συγκεντρώσεις γίνονται μέσω τηλεδιάσκεψης και όχι διά ζώσης, η κουβέντα με ένα φιλικό ζευγάρι διεξάγεται στο messenger και όχι στην τραπεζαρία, όπως παλιά. Ακόμη και οι εκτός γραφείου δραστηριότητες μεταφέρονται πλέον στο διαδίκτυο, από τις online αγορές μέχρι την επιλογή μουσικής σε streaming και το κουτσομπολιό με φίλους ή περίπου φίλους στα social media.
Τάμπλετ, έξυπνο κινητό και PC
Την Τετάρτη το ασφαλιστικό ταμείο TK (Techniker Krankenkasse) δημοσίευσε τα αποτελέσματα έρευνας για τη συμπεριφορά των Γερμανών στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με αυτά το 83% των ανδρών μπαίνουν στο Ίντερνετ περισσότερες από μία φορές την ημέρα για ιδιωτικούς λόγους, μάλιστα πολλοί από αυτούς παραμένουν συνεχώς online. Στις γυναίκες το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 69%. Η έρευνα αφορά τις ηλικίες μεταξύ 18 και 65 ετών. Σύγκριση με το παρελθόν δεν μπορεί να γίνει, καθώς πρόκειται για την πρώτη έρευνα του είδους που πραγματοποιεί ο ασφαλιστικός φορέας.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχειό: Το 87% των ερωτηθέντων λέει ότι «προσπαθεί» να περάσει λιγότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη, αλλά φαίνεται ότι δεν τα καταφέρνει. Τα ερωτήματα της έρευνας δεν περιορίζονται μόνο στη χρήση του διαδικτύου, αλλά επεκτείνονται και στην κατάσταση της υγείας του χρήστη. Από τα δεδομένα προκύπτει ότι τουλάχιστον το 21% όσων παραμένουν για πέντε ή περισσότερες ώρες ημερησίως στο διαδίκτυο, αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα υγείας. Το 38% δηλώνει ότι αισθάνεται νευρικότητα και το 40% αντιμετωπίζει συνεχείς εναλλαγές διάθεσης και άλλα συμπτώματα κατάθλιψης.
Ο ρόλος της πανδημίας
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ασφαλώς ο αναγκαστικός εγκλεισμός της πανδημίας. Το 30% των ερωτηθέντων τονίζει ότι σήμερα χρησιμοποιεί τους ψηφιακούς διαύλους επικοινωνίας, για παράδειγμα το messenger ή τα προγράμματα τηλεδιάσκεψης, ακόμη και για ιδιωτικούς λόγους πιο συχνά απ’ ότι στην εποχή πριν από την πανδημία. Η εντεταλμένη της γερμανικής κυβέρνησης για τις εθιστικές ουσίες Ντανιέλα Λούντβιχ προειδοποιεί ότι η υπερβολική χρήση του Ίντερνετ, «ιδιαίτερα όταν έχει πλέον εξαλειφθεί κάθε διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη χρήση για συγκεκριμένους λόγους και την άσκοπη χρήση» ενέχει κινδύνους και μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό, ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους.
Το συμπέρασμα αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνει έρευνα του ασφαλιστικού ταμείου DAK σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Αμβούργου-‘Επεντορφ (UKE) για το πρώτο κύμα της πανδημίας, την άνοιξη του 2020. Σύμφωνα με την έρευνα την εποχή εκείνη πολλά παιδιά και έφηβοι ηλικίας 10 έως 17 ετών είχαν αυξήσει κατά …75% τον συνολικό χρόνο παραμονής στο διαδίκτυο με ηλεκτρονικά παιχνίδια, chat με φίλους και γνωστούς και συναφείς δραστηριότητες. «Εδώ υπάρχει θέμα, γιατί πολλά από αυτά τα παιδιά δυσκολεύονται πλέον να αφήσουν την κονσόλα και εθίζονται χωρίς καν να το καταλάβουν», λέει η Ντανιέλα Λούντβιχ. «Μιλάμε για περίπου 700.000 παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν αυτόν τον κίνδυνο». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει ήδη καταγράψει ως ασθένεια τον εθισμό σε ηλεκτρονικά παιχνίδια και βίντεο.
Τα δεδομένα του δεύτερου κύματος
Το πρόβλημα προφανώς επιτείνεται με το δεύτερο κύμα της πανδημίας. «Ήδη σήμερα συμπεραίνουμε ότι οι περισσότεροι έχουν αυξήσει τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων σε σχέση με το 2020», επισημαίνει η Ντανιέλα Λούντβιχ και απευθύνει έκκληση προς τους γονείς να προσέχουν, ώστε τα παιδιά να μην παραμένουν συνεχώς κολλημένα μπροστά σε μία οθόνη. Αλλά τι περιθώρια έχουν και οι γονείς; Ασφαλώς οι εναλλακτικές λύσεις είναι περιορισμένες σε εποχές πανδημίας, λέει η Ντανιέλα Λούντιβχ, αλλά «πάντα υπάρχει η δυνατότητα να διαβάσεις ένα βιβλίο, να ασχοληθείς με μία κατασκευή, να μαγειρέψεις με καλή παρέα ή απλά να κάνεις μία βόλτα στο πάρκο».
