1. Τι είναι το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας; Τι προάγει και πώς προέκυψε; (ιστορικά στοιχεία)
Το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον Δεκέμβριο του 2018.
Είναι ένας χώρος αφιερωμένος στις Θετικές Επιστήμες και στις σύγχρονες Τεχνολογίες, όπου η θεωρία συναντά το πείραμα και την πρακτική εφαρμογή, προσφέροντας μια διασκεδαστική εμπειρία.
Ουσιαστικά αποτελεί τη συνέχεια και εξέλιξη των προηγούμενων εκθέσεων επιστήμης και τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου. Οι Συλλογές Πειραμάτων Φυσικής και οι Αίθουσες Τεχνικών Εκθεμάτων, που λειτούργησαν για 32 χρόνια (1966-1998), διέθεταν περισσότερες από 150 διατάξεις πειραμάτων Φυσικής, οι οποίες δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με το Deutsches Museum του Μονάχου. Στην έκθεση του Ιδρύματος είχαν παραχωρηθεί εκθέματα από κορυφαία Επιστημονικά Ιδρύματα, Οργανισμούς, Εταιρείες και Βιομηχανίες όπως η OSRAM, η BOSCH, η ΠΙΤΣΟΣ Α.ΣΤ. Α.Ε., η ΙΖΟΛΑ ΑΒΕΕ, η SIEMENS ΕΛΛΑΣ Α.Ε., τα Εργαστήρια Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η ΔΕΗ Α.Ε., το Εργαστήριο Γεωδαισίας του ΕΜΠ κ.ά.
Την έκθεση αυτή διαδέχθηκε η Διαδραστική Έκθεση Επιστήμης και Τεχνολογίας, η οποία λειτούργησε για 10 χρόνια (2006-2016) και δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Διεθνές Γαλλικό Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας «Cité des Sciences et de l´Industrie».
Μέσα σε μία δεκαετία, υλοποιήθηκαν πολλά προγράμματα και πραγματοποιήθηκαν ειδικές εκδηλώσεις, με στόχο τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε το κοινό να έρθει πιο κοντά στην επιστήμη και την τεχνολογία, συμβάλλοντας ταυτόχρονα και στην καλλιέργεια του ενδιαφέροντος για τις θετικές επιστήμες.
Μετά την επιτυχή δεκαετή λειτουργία της και δεδομένης της ραγδαίας εξέλιξης στην επιστήμη και στην τεχνολογία, αποφασίστηκε ο πλήρης ανασχεδιασμός της, προκειμένου να συμβάλει με τρόπο σύγχρονο και ουσιαστικό στην εκπαίδευση των νέων στα πεδία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας.
Από τον ανασχεδιασμό αυτόν προέκυψε το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας, το οποίο αποτελείται από τρεις διαφορετικούς χώρους: την Έκθεση, το Αμφιθέατρο και τα Εργαστήρια. Η Έκθεση εκτείνεται σε δύο ορόφους με 57 διαδραστικά εκθέματα στους τομείς της Φυσικής, της Χημείας, της Βιολογίας, των Μαθηματικών, της Πληροφορικής και της Ρομποτικής. Στο Αμφιθέατρο παρουσιάζονται ζωντανά επιδείξεις πειραμάτων Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας, ενώ στους χώρους των εργαστηρίων τα παιδιά συμμετέχουν σε εργαστήρια Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας, Ηλεκτρονικής, Πληροφορικής και Ρομποτικής.
Σκοπός του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας είναι η γνωριμία και η εξοικείωση των νέων με βασικές αρχές των Θετικών Επιστημών, η προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης μέσω της βιωματικής και ενεργητικής μάθησης, η ανάδειξη σύγχρονων επιστημονικών εννοιών και η παρουσίαση τεχνολογιών αιχμής.
2. Είναι εκπαίδευση ή ψυχαγωγία για τα παιδιά; Και σε ποιες ηλικίες απευθύνεται;
Είναι συνδυασμός και των δύο. Οι δραστηριότητες του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας, τόσο οι online όσο και οι διά ζώσης, σχεδιάζονται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, έτσι ώστε να παρουσιάζουν θέματα επιστήμης και τεχνολογίας με ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο, για διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Επομένως, με τις διαφορετικές δραστηριότητες καλύπτονται όλες οι ηλικίες από 6 ετών και πάνω.
3. Πώς ωφελούνται τα παιδιά ερχόμενα στο ΚΕΤ του Ιδρύματος Ευγενίδου;
Η επίσκεψη στο Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας ωφελεί τα παιδιά με πολλούς τρόπους. Πιο συγκεκριμένα, τα 57 διαδραστικά εκθέματα, τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα επιστημονικών και τεχνολογικών πεδίων, «ζωντανεύουν» μπροστά στα μάτια των παιδιών όσα διδάσκονται στο σχολείο στα μαθήματα θετικών επιστημών.
Παράλληλα οι επιδείξεις πειραμάτων Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας στο πλήρως εξοπλισμένο αμφιθέατρο και τα εργαστήρια Ηλεκτρονικής, Πληροφορικής και Ρομποτικής, συνδυάζουν αρχές και φαινόμενα της επιστήμης, αλλά και τεχνολογικές εφαρμογές με γεγονότα της καθημερινότητας. Έτσι τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες, αντιλαμβάνονται ότι η επιστήμη και η τεχνολογία είναι μέρος της καθημερινής μας ζωής.
Εκτός αυτών, οι επισκέπτες όλων των ηλικιών έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν σύγχρονα επιστημονικά θέματα και να ενημερώνονται για τις νέες εξελίξεις της Επιστήμης και της Τεχνολογίας.
4. Πώς μπορεί η βιωματική μάθηση να προσφέρει ενίσχυση στην μαθητική εκπαίδευση;
Εμφανίζεται συχνά το φαινόμενο κάποιοι μαθητές να αντιμετωπίζουν τα μαθήματα θετικών επιστημών με μεγάλη επιφύλαξη, ακόμα και φόβο ή αποστροφή. Δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις εξισώσεις, ακόμα και τα σχήματα που βλέπουν στα σχολικά βιβλία και στους πίνακες των σχολικών τάξεων. Πιθανότατα αυτό συμβαίνει διότι δεν μπορούν να τα συνδέσουν με φαινόμενα της εμπειρίας τους και της καθημερινής τους ζωής. Η βιωματική μάθηση έρχεται να καλύψει αυτά τα κενά, όσο αυτό είναι εφικτό. Απλοποιημένα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μετατρέπει τις «ακατανόητες» εξισώσεις σε βίωμα, την «στείρα» γνώση σε επαφή με την μαγεία της επιστήμης! Για παράδειγμα είναι διαφορετικό να δει κανείς την αρχή διατήρησης της στροφορμής με εξισώσεις και διαφορετικό να γίνει μέρος ενός πειράματος, στο οποίο βιώνει αυτήν ακριβώς τη δυσνόητη αρχή. Αντίστοιχα είναι διαφορετικό να δει ένα σχεδιασμένο μαγνητικό πεδίο σε ένα βιβλίο και διαφορετικό να το δει να σχηματοποιείται γύρω από έναν μαγνήτη με τη βοήθεια ρινισμάτων σιδήρου.
5. Ποια είναι τα online προγράμματα και πώς αυτές τις δύσκολες εποχές τα παιδιά μπορούν να επωφεληθούν από τα δωρεάν εργαστήρια που προσφέρει το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας;
Το Ίδρυμα Ευγενίδου, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες για ενίσχυση της εκπαίδευσης στην νέα εποχή των περιοριστικών μέτρων, προσφέρει πλήθος online προγραμμάτων και εργαστηρίων για όλες τις ηλικίες. Αυτή τη στιγμή το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας προσφέρει τέσσερα διαφορετικά εργαστήρια σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας για παιδιά όλων των ηλικιών και ετοιμάζει συνεχώς νέα, καινοτόμα εργαστήρια.
Συγκεκριμένα, τα παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου μπορούν να συμμετέχουν στο online εργαστήριο ηλεκτρονικής και προγραμματισμού «Σύστημα συναγερμού με χρήση Arduino» ή στο ιδιαίτερα επίκαιρο online εργαστήριο προγραμματισμού «App Inventor: Δημιουργία εφαρμογής μετακίνησης». Για τα μικρότερα παιδιά (9-11 ετών) έχουμε σχεδιάσει το online εργαστήριο προγραμματισμού «Χορεύοντας με τους… κώδικες», ενώ για τα παιδιά 6-12 ετών προσφέρεται online το εργαστήριο Χημείας «Φτιάχνοντας χλαπάτσα».
Εκτός αυτών, υπάρχει πλήθος άλλων διαδικτυακών δράσεων όπως είναι οι online προκλήσεις (Online Challenge), τα quiz σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας, τα brain games κ.ά.
6. Ποιος είναι ο σκοπός του Ιδρύματος Ευγενίδου και πώς επιτυγχάνεται μέσα από τις δράσεις και τα προγράμματα του ΚΕΤ;
Το Ίδρυμα Ευγενίδου, για περισσότερα από 60 χρόνια, συμβάλλει στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των νέων, στο τεχνολογικό και επιστημονικό πεδίο.
Μέσα από τους χώρους και τα προγράμματα του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας, ο επισκέπτης θα γνωρίσει και θα εξοικειωθεί με βασικές αρχές των Θετικών Επιστημών. Τα προγράμματα που προσφέρονται online και διά ζώσης ενισχύουν την τεχνολογική και επιστημονική εκπαίδευση μέσω της βιωματικής και ενεργητικής μάθησης, αναδεικνύουν τις σύγχρονες επιστημονικές έννοιες και παρουσιάζουν μία σειρά από τεχνολογίες αιχμής.
Το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας προσφέρει μία καινοτόμο παιδαγωγική προσέγγιση, η οποία υποστηρίζει την ενεργή ενασχόληση των παιδιών με την επιστήμη και την τεχνολογία και στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η διερεύνηση και η ανακάλυψη είναι θεμελιώδη εργαλεία για την μάθηση.
Δρ. Βάλια Λύρατζη, Αστροφυσικός, Υπεύθυνη Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας Ιδρύματος Ευγενίδου
