“Σε αναζήτηση ενός μεγάλου πλάνου” (του Παναγιώτη Λιαργκόβα*)

Ένα ευρύτερο σχέδιο ανόρθωσης της οικονομίας χρειαζόμαστε, ένα ελληνικό Recovery Plan, που θα στηρίζει το δόγμα «παράγω και εξάγω» και θα διαμορφώσει μια άλλη χώρα μέχρι το 2030, τονίζει στο liberal.gr ο πρόεδρος του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας, σχολιάζοντας το νέο πακέτο μέτρων στήριξης.

Ένα σχέδιο που θα στηρίζει τις υγιείς και καινοτόμες επιχειρήσεις που παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά, με βαθιές μεταρρυθμίσεις σε κράτος, δικαιοσύνη, παιδεία, υγεία, το οποίο θα μας δώσει τη δυνατότητα να υφάνουμε μια άλλη αντίληψη για την ανάπτυξη της χώρας.

Τίποτα όπως λέει, δεν εμποδίζει την Ελλάδα να τονώσει την πρωτογενή της παραγωγή με νέες τεχνολογίες και ιδέες, να αναβαθμίσει το τουριστικό της προίόν, να δώσει βάρος στην βιομηχανία της, διορθώνοντας τις εργασιακές και ενεργειακές αγκυλώσεις, αφού την επόμενη ημέρα, πολλοί ξένοι θα αναζητήσουν την ασφάλεια που παρέχουν οι προμηθευτές πρϊόντων εντός Ευρώπης.

«Τουλάχιστον τα 2/3 των κεφαλαίων του ΕΣΠΑ, νέου και παλιού πρέπει να κατευθυνθούν αυστηρά στην παραγωγή και την εξωστρέφεια, όχι σε άυλες δαπάνες», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Λιαργκόβας.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

– Το νέο πακέτο μέτρων στήριξης που ανακοίνωσε το υπ. Οικονομικών στοχεύει όπως και το προηγούμενο στη διαχείριση της κρίσης. Δεν έχει έρθει η ώρα να ακούσουμε για ένα “Recovery Plan”, ένα ελληνικό πλάνο για την επόμενη ημέρα; 

Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς την χρησιμότητα των μέτρων στήριξης που ανακοίνωσε το υπ. Οικονομικών για την ενίσχυση των εισοδημάτων και της απασχόλησης. Όμως, όλα αυτά τα μέτρα είναι απαραίτητο να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανόρθωσης της οικονομίας μας.

Ένα Recovery Plan που θα διαμορφώσει μια άλλη Ελλάδα μέχρι το 2030. Ένα σχέδιο πάνω στο οποίο θα συμφωνήσουν πολιτικές δυνάμεις και κοινωνικοί εταίροι και θα περιλαμβάνει βαθιές μεταρρυθμίσεις στο κράτος, στη δικαιοσύνη, στην παιδεία, στην υγεία και σε πολλούς άλλους τομείς. Ένα σχέδιο που θα στηρίζει τις υγιείς και καινοτόμες επιχειρηματικές δυνάμεις. Ένα σχέδιο που θα ελευθερώνει τις παραγωγικές δυνάμεις και θα δίνει τη δυνατότητα να υφάνουμε μια άλλη αντίληψη για την ανάπτυξη της χώρας.

– Τι θα θέλατε να περιλαμβάνει αυτό το Recovery Plan; Δεν θα έπρεπε να σηματοδοτήσει την ανάγκη επανασχεδιασμού των προτεραιοτήτων για την επόμενη ημέρα, με όχι μόνo εστίαση στον τουρισμό;

Το αναγκαίο Recovery Plan της χώρας μας πρέπει να υποστηρίζει το δόγμα που λέει: παράγω και εξάγω. Συναφώς, πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα στη χώρα μας παράγοντας, κυρίως, διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά.

Και παράλληλα να προσπαθήσουμε να υποκαταστήσουμε τις εισαγωγές μας με ελληνικής παραγωγής προϊόντα, ώστε να κλείσουμε το χάσμα στο εμπορικό μας ισοζύγιο. Από πλευράς κράτους, πέραν της απλοποίησης των διαδικασιών που μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις, θα πρέπει τουλάχιστον τα 2/3 των κεφαλαίων του ΕΣΠΑ, νέου και παλιού, να κατευθυνθούν αυστηρά στην παραγωγή και την εξωστρέφεια, όχι σε άυλες δαπάνες. Με αυτό τον τρόπο η ανάπτυξη του ΑΕΠ μπορεί να πολλαπλασιαστεί και να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας.

– Τούτο δεν σημαίνει ότι πρέπει να αναβαθμισθεί το τουριστικό προϊόν, ο βασικός πυλώνας της οικονομίας;

Ο τουρισμός θα εξακολουθήσει να είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας μας και πρέπει να υποστηριχθεί. Έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει, σε όλα τα επίπεδα, τη νέα αυτοπεποίθηση που αποκτήσαμε με την καθολική αναγνώριση της χώρας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας.

Η στάση μας στην κρίση φαίνεται ότι συνέβαλε σε ένα ταχύτατο και αποτελεσματικό rebranding της χώρας, καθώς παραμείναμε ο ασφαλέστερος προορισμός τους ευρωπαϊκού Νότου. Προσφέρει την δυνατότητα της αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος με άλλα είδη, όπως ο τουρισμός 3ης ηλικίας και ο ιατρικός τουρισμός.

– Το σχέδιο για την Ελλάδα της επόμενης 10ετιας, σε ποιους τομείς πρέπει να δίνει έμφαση; Ποιοι θα είναι οι “αναδυόμενοι αστέρες” της επόμενης ημέρας; 

Αρχικά, ο πρωτογενής τομέας πρέπει να ενισχυθεί και να ξεπεράσει τα ζητήματα διατηρησιμότητας που αντιμετωπίζει. Να αναδειχθεί η τοπική παραγωγή ώστε να περιορίσουμε την εξάρτησή μας από άλλες χώρες και ειδικά από αυτές που είναι μακριά από το γεωγραφικό μήκος και πλάτος στο οποίο βρισκόμαστε. Και αυτό μπορεί να γίνει τονώνοντάς τον με νέες τεχνολογίες και ιδέες.

Έπειτα, να ρίξουμε το βάρος μας στη μεταποίηση, που μπορεί να παίξει τον ρόλο του πολλαπλασιαστή της αξίας της παραγωγής μας. Δεν είναι τυχαίο που άλλες οικονομίες κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να στηρίξουν τις βιομηχανίες τους. Η ελληνική παραγωγή με όλες τις εκφάνσεις της θα μπορούσε να αποτελεί τον εναλλακτικό προμηθευτή σε ένα μοντέλο αγοράς που πλέον αλλάζει από την ταχύτητα παράδοσης στην ασφαλή παράδοση.

Πολλές ξένες εταιρείες θα θελήσουν την επόμενη μέρα να έχουν ως ασφάλεια έναν προμηθευτή μέσα στην Ευρώπη που θα μπορεί να ανταποκριθεί σε δύσκολες συνθήκες. Για να το πετύχουμε αυτό όμως πρέπει να δούμε καίρια ζητήματα, όπως τα ενεργειακά ή/και τα εργασιακά (π.χ. ασφαλιστικές κρατήσεις) κόστη. Θέματα που συζητάμε εδώ και χρόνια, που έχουν να κάνουν με την ανταγωνιστικότητα της χώρας και που μια εθνική στρατηγική για την επίλυσή τους μόνο όφελος μπορεί να φέρει στη χώρα.

– Αν σας ζητούσα μια πρόβλεψη για το τι μας επιφυλάσσει η επόμενη ημέρα, ποια θα ήταν αυτή; Το ρωτώ γιατί ενάμισι μήνα μετά την έναρξη της κρίσης, κανένα από τα βασικά ερωτήματα σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο, δεν έχουν απαντηθεί, ενώ οι εκτιμήσεις για την ύφεση ποικίλουν…

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επόμενη μέρα θα είναι πολύ δύσκολη. Θα υπάρξει μεγάλη ύφεση αλλά αυτό δεν πρέπει να μας φοβίζει. Σημασία έχει να δούμε τις ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά μας και δεν πρέπει να τις αφήσουμε ανεκμετάλλευτες.

Αυτή η κρίση ανέδειξε την τεχνολογία σε ισχυρό σύμμαχο στη μάχη με τον κορονοϊό και έδρασε ως επιταχυντής του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Το έργο που έχει ήδη υλοποιηθεί από την Πολιτεία είναι εντυπωσιακό. Δεν μπορούμε όμως να εφησυχάσουμε. Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν για να φτάσουμε στα επίπεδα ψηφιακής ωριμότητας των προηγμένων τεχνολογικά χωρών.

– Η κρίση θα προκαλέσει ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό διεθνώς; Και εάν ναι, ποιες θα είναι αυτές;

Ο κορωνοϊός θα δημιουργήσει νέες γεωπολιτικές ισορροπίες που θα αποκλίνουν σημαντικά από την προ της εισβολής του κορωνοϊού κατάσταση. Οι ΗΠΑ που παραδοσιακά έπαιζαν το ρόλο του ρυθμιστή στις μεγάλες πανδημίες και κρίσεις, εμφανίζονται αδύναμες και ασυντόνιστες να πραγματοποιήσουν κάτι αντίστοιχο στην τρέχουσα κρίση. Ο νέος εχθρός κλόνισε επίσης το αξιακό σύστημα  της ΕΕ.

Οι κραυγές για την έκδοση τουλάχιστον ενός ευρωομόλογου για οικονομική ανάσα είναι για μέρες στο τραπέζι χωρίς κάτι να αποφασίζεται. Αναφορικά με τη χώρα μας, είναι πλέον σαφές ότι η επιτυχής διαχείριση κρίσεων θα βρίσκεται ψηλά στην αξιολογική κρίση των πολιτών απέναντι στις κυβερνήσεις.