Μια έκτακτη ανάγκη απαιτεί κινητοποίηση όλων των εφεδρειών σε πόρους ανθρώπους ιδέες δομές αλληλεγγύη. Το βλέπουμε στις φυσικές καταστροφές. Πολύ περισσότερο στην προσφυγική κρίση όπου η Ελλάδα βρέθηκε ξαφνικά να δίνει εξετάσεις εκπροσωπώντας την Ευρώπη και τον πολιτισμένο κόσμο σε πρωτόγνωρες προκλήσεις. Οι ακραίες καταστάσεις του 2015 υπογράμμισαν μια διαχρονική αλήθεια σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο κοινωνικό και οικονομικό σκηνικό, η κοινωνική πολιτική ποτέ δεν γίνεται ρουτίνα. Πάντα απαιτεί ευελιξία ιδέες πειραματισμό διακινδύνευση.
Όλα αυτά χρειάζονται για να διοχετεύεται η αυθόρμητη κοινωνική αλληλεγγύη σε αποτελεσματικές κατευθύνσεις. Σε τέτοιες απρόβλεπτες καταστάσεις, η κοινωνική ευαισθησία και η αλληλεγγύη δεν μονοπωλούνται από μια πλευρά. Η σταθερότητα που οφείλει να χαρακτηρίζει την κρατική παρέμβαση συνεπικουρείται από την ευελιξία και την ευρηματικότητα μικρότερων δομών και τη προσφορά ευαισθητοποιημένων ατόμων. Η κοινωνική πολιτική σε όλες τις χώρες και σε όλες τους χώρους οδηγεί ταχύτερα στο κοινό καλό όταν βασίζεται σε δομημένες σχέσεις συνεργασίας.
Μια τέτοια συνεργασία επιβάλλεται πρωτίστως στο Προσφυγικό, ιδίως τώρα που η συσσωρευμένη εμπειρία επιτρέπει έναν προγραμματισμό που δεν ήταν παλιότερα εφικτός. Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ΜΚΟ είναι μια τέτοια δομή συνεργασίας. Κεντρικό ζητούμενο είναι ένα πλαίσιο λειτουργίας που να αξιοποιεί τα ισχυρά σημεία όλων κράτους διεθνών οργανισμών ΜΚΟ και ατόμων προκειμένου να προωθεί την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον στόχο του κοινού καλού. Η συνεργασία θεμελιώνεται στη σαφήνεια στόχων και στους σταθερούς κανόνες λειτουργίας. Η απουσία ή παράκαμψη τέτοιων κανόνων οδηγεί σε αντεγκλήσεις μετάθεση ευθυνών μικροπολιτικές εμπλοκές και υπονομεύει το έργο όλων. Μια ορθά λειτουργούσα ΜΚΟ έχει πρώτη εκείνη χρέος να επιζητεί τη διαφάνεια στη λειτουργία αφού χωρίς αυτή δεν υφίσταται λογοδοσία.
Η λογοδοσία με τη σειρά της είναι απαραίτητη για τη Δημοκρατία και την αποτελεσματικότητα. Για τον λόγο αυτό εμείς στο SolidarityNow επικροτούμε τη διαδικασία καταγραφής ως απαραίτητο βήμα στην εμπέδωση μόνιμων και αποδοτικών σχέσεων. Η καταγραφή όμως δεν είναι αυτοσκοπός. Ο έλεγχος δεν πρέπει να εμποδίζει την πρωτοβουλία. Όσο και αν η πάροδος του χρόνου σημαίνει ότι κάποιες ΜΚΟ φθίνουν ή έχουν ατονήσει το κράτος χρειάζεται την κοινωνία πολιτών και τις ΜΚΟ να συνεχίσουν να προσφέρουν. Όχι μόνο στο Προσφυγικό αλλά και στην παιδική μέριμνα, την κοινωνική ένταξη, τη φροντίδα.
Η σχέση κράτους ΜΚΟ δεν είναι όμως μονής κατεύθυνσης. Για να υπάρχει αποδοτική συνεργασία το κράτος πρέπει να διατυπώνει σαφείς στόχους να έχει σταθερές δομές και να λειτουργεί βάσει κανόνων. Η επανειλημμένη επίκληση του επείγοντος δεν ακυρώνει την υποχρέωση για κανόνες λογοδοσία και σχέδιο. Όπως ΜΚΟ πρέπει να διατηρούν εσωτερικές διαδικασίες έτσι και το κράτος δεν πρέπει να καταστρατηγεί τους δικούς του κανονισμούς, π.χ. με κατάχρηση απευθείας αναθέσεων.
Τα κοινωνικά προβλήματα από τα οποία το Προσφυγικό έχει τη μεγαλύτερη διεθνή ορατότητα απαιτούν την προσφορά και συνεργασία όλων. Ας ελπίσουμε η διαδικασία καταγραφής να εμπεδώσει την εμπιστοσύνη και όχι καχυποψία
*Η Αντιγόνη Λυμπεράκη είναι Γενική Διευθύντρια της οργάνωσης SolidarityNow από τον Οκτώβριο του 2017. Είναι επίσης καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με διδακτορικό δίπλωμα στην Οικονομία των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων και M.Phil στις Αναπτυξιακές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Sussex. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση και η γυναικεία οικονομική δραστηριότητα. Είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στη διακρατική «Έρευνα για την Υγεία, τη Γήρανση και Συνταξιοδότηση και την Ευρώπη (SHARE)», ενώ για πολλά χρόνια υπήρξε ακτιβίστρια και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ActionAid Hellas.
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ 07/02/2020
